Sürdürülebilir Tekstil, günümüzün revaçta konularından. Hal böyle olunca birçok marka pazarlama çalışmalarını sürdürülebilirlik üzerine kuruyor. Ne var ki “Biz çok sürdürülebilir bir markayız” demek , son tüketiciyi ikna etmeye yetmiyor. Markalar; kullandıkları malzemeler, üretim yöntemleri ve çalışma koşullarının yeterliliği için kanıt sunmak zorunda. Bu noktada tekstilde sürdürülebilirlik standart ve sertifikasyon sistemleri imdada yetişiyor.
Çevresel ve sosyal duyarlı, sürdürülebilir üretimi belgeleyen standart ve sertifikalardan bazıları şunlar:
1.CRADLE to CRADLE (C2C):
California merkezli, kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Cradle to Cradle, kendi geliştirdikleri ve ürünlerin çevreye olan etkilerini gösteren bir sertifikasyon sistemiyle, firmaların sürdürülebilirlik konusundaki sözlerini yerine getirip getirmediklerini ölçüyor. Bu firmalara bir yol haritası çizerken, tüketicilere de satın aldıkları ürünlerin etkilerini şeffaf bir şekilde sorgulama imkanı sağlıyor. Firmalar istenilen koşulları gerçekleştirme derecesine göre “Temel, Bronz, Gümüş, Altın ve Platin” olarak sınıflandırılıyor.
Değerlendirmelerin temeli aşağıdaki konulara dayanıyor:
- Malzemelerin sağlık açısından değerlendirilmesi
- Malzemelerin yeniden kullanımı.
- Yenilenebilir enerji ve karbon yönetimi
- Su yönetimi (arıtım dahil)
- Toplumsal adalet ve biyoçeşitlilik
Tekstil sektöründen bu sertifikasyon sistemini kullanan Puma göze çarpıyor.
2.Sustainable Apparel Coalition (SAC) – HIGG INDEX
Sustainable Apparel Coalition; içinde tekstil firmaları, ticari birlikler, akademik enstitüler ve Amerika Çevre Koruma Dairesi’nin de bulunduğu üyelerden oluşan kar amacı gütmeyen bir topluluktur. Amacı; Higg Index adı verdikleri standardize edilmiş bazı araçlar yoluyla tekstil sektöründeki firmaların çevresel ve sosyal etkilerini ölçmektir. Kullanıcıların tedarik zincirlerini inceleyen ve raporlayan bu sistem, firmaların sürdürülebilirlik performansını ortaya çıkarmaya yarıyor.
Nike, Puma, C&A gibi dünya devlerinin kullandığı bu sistemin üyelerinin arasında Türkiye’den İSKO firması da var.
3.OEKO-TEX:
Bağımsız bir test / sertifikasyon sistemi olan ve tekstil üretiminin tüm basamaklarını içeren Oeko-Tex; tekstil sektöründe sürdürülebilirliğin önem kazanmasıyla yeni test ve standartlar çıkardı: STeP, Made in Green, Eco Passport ve Detox to Zero.
- STeP: Tekstil lifinden kıyafet üretimine kadar tüm aşamalara dahil olabilen bu sertifikasyon sistemi; çevreye duyarlı üretim prosesleri, optiumum sağlık ve iş güvenliği, sosyal olarak kabul edilebilir çalışma koşulları ve kalite yönetimi gibi konularda analiz sağlayabiliyor.
- Made in Green: Hem son hem de yarı mamül (kumaş gibi) analizinde kullanılabilen bu sistem, üretimde zararlı kimyasalların kullanılmadığını, çevreye zarar verilmediğini ve kabul edilebilir çalışma koşullarında üretim yapıldığını belgelemek amacıyla kullanılıyor.
- Eco Passport: Tekstil sektörüne kimyasal madde sağlayan firmalar için geliştirilen bu sistem, tedarik edilen kimyasalların “sürdürülebilir tesktil üretimine” uygun olup olmadıklarını gösteriyor.
- Detox to Zero: Green Peace tarafından yürütülen Detox kampanyası kapsamında, üretici ve markaların, talep edilen sorumlulukları gerçekleştirdiklerini göstermeye yarayan bir sistemdir.
4.MODE TRACKER:
Tedarik zincirlerini takip etmeye yarayan bir izleme sistemi olan Mode Tracker, moda markalarının sürdürülebilirlik performanslarını değerlendirmelerini sağlıyor. Kullanıcıları arasında G-Star ve Ted Baker bulunuyor.
5.TEXTILE EXCHANGE:
Kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Textile Exchange, standartları ve sertifikalarıyla, tekstil sektörünü daha sürdürülebilir bir hale getirmek amacıyla faaliyetlerini sürdürüyor. Adidas, Nike, Burberry, H&M bu sertifikasyon sistemini kullanan bazı markalar.
Textile Exchange’in sunduğu standartlar:
Content Claim Standard
Organic Content Standard
Recycled Claim Standard
Global Recycled Standard
Responsible Down Standard
Responsible Wool Standard
6.GOTS (Global Organic Textile Standard):
Amacı son tüketiciyi doğru bir şekilde bilgilendirmek olan GOTS sertifikası, üzerinde bulunduğu üründe kullanılan organik materyal hakkında bilgi verirken, çevresel ve sosyal duyarlı üretim yapıldığını gösterir nitelikte. Sadece %70 ve daha fazla bir oranda organik materyal içeren ürünlerde bulunabilen GOTS etiketi, aynı zamanda kullanılan boyarmadde ve kimyasalların da çevresel etkilerinin kontrol edildiğini garanti ediyor.
Markaları, çevresel ve sosyal olarak analiz eden ve bağımsız değerlendirme yapan birçok kurum mevcut; yukarıda sıraladıklarım bunlardan yalnızca birkaçı. Biz tüketicilere düşen ise, bu sistemlerin farkında olmak ve alışveriş kararlarımızda yalnızca ürünlerin üzerindeki fiyat etiketlerine değil, sorumlu üretimi garantileyen bu kurumların etiketlerini de aramak.
